طلا دوزی شگفت انگیز، سفالهای زیبا و فرشهای دست باف: در کاروان-شهرِ بخارا، تاجران، امروز هم کالایشان را زیر گنبدهای کهن می فروشند. 

به خانه یکی از استادان بافندگی می رویم.خانه او شلوغ است. اُمیدا محمدیِیوا و همکارانش، دارند درباره گره زنی و رنگبندی آخرین فرش دست بافشان حرف می زنند. سنتی سدها ساله است که زنان محله، در بزرگترین خانه محل جمع می شوند تا با هم کار کنند. آنها به هنر قالی بافی که ریشه در تاریخ شهر دارد افتخار می کنند. اُمیدا می گوید: «این فرشها بخشی از فرهنگ ماست. وقتی به خانه یک اُزبک می روید این فرشها را روی زمین می بینید. روی دیوار هم همینطور. همه الیافی که به ما کار می بریم طبیعی است. سبک بافندگی و نقشه های منحصر به فردی داریم که فرشهای ما را متمایز می کند. از نقوش حیوانی و همچنین نقشه های ایلاتی و طرح گلها زیاد استفاده می کنیم.»

فرش بخارا، با نقشه متمایز و الگوهای چند رنگش شهرت جهانی دارد. این رنگها از عناصر طبیعی می آیند: سرخ از انار، زرد از پیاز و قهوه ای از پوست گردو. این شاهکارهای ارزشمند از ابریشم، نخ و یا از پشم گردن شتر تهیه می شوند و بافتن یک قالیچه کوچک دست کم سه ماه طول می کشد. تقریبا در هر گوشه از این مرکز شلوغ، پیشه وران فرش هایشان را می فروشند. این شهر به بازارها، کاروانسراها و گنبدهای تجاری اش معروف است.

انواعِ صنایع دستی گوناگون همچنان حفظ شده اند؛ از جمله سفالگری. یکی از این معروفترین صنعتگران این منطقه عبدالله نَرزولائِف است. او درباره پیشه اش می گوید: «سفالگری، شغل خانوادگی ماست، پدرم، پدربزرگم و پدر جدم همه سفالگر بودند. من نسل ششم هستم. مراکز سفالگری بسیاری در ازبکستان هست و هر مرکزی با رنگها، نقوش و اشکال مختلف، شیوه خاص خودش رادارد. رنگهای منطقه بخارا سبز، قهوه ای و زرد اند.»

استادی که از یک خاندان سفالگر می آید، هنوز از شیوه های باستانی استفاده می کند و فقط خاک رس محلی را به کار می برد. سفالگری در ازبکستان بسیار محبوب است و یکی از قدیمی ترین پیشه هاست. تولید یک قطعه سفال که در کوره با آتش چوب می پزد، از آغاز تا پایان ۲۴ مرحله طول می کشد. در منطقه بخارا بیش از ۶۰ شکل و نزدیک به ۱۰۰ نقش مختلف به کار می رود.

اما یکی دیگر از صنایع دستی این شهر هم بسیار معروف است: طلا دوزی. در دوران باستان، استفاده از محصولات این صنعت، منحصر به امیران و درباریان بود. امروز، لباسها، کفشها و حتی پرده های تئاتر با این نخ طلایی گرانبها تزئین می شود. دلناز توشِوا که سی سال دارد، یکی از دوزندگان ماهر در این کار است. او می گوید: «دارم لباس عروسی مردانه را می دوزم. این یکی از نقوش ملی ماست. من از کودکی، آموزش این کار را دیده ام. برای همین مجذوب آن هستم، بخصوص مجذوب درخشش طلا. من را به شوق می آورد.»

ده ها هزار نفر شامگاه شنبه به رسم هر ساله در ایروان پایتخت ارمنستان به قربانیان کشتار ارامنه به دست ترکان عثمانی ادای احترام کردند.

آنها با شرکت در یک راهپیمایی سراسری پرچم ترکیه و آذربایجان را به آتش کشیدند.

یکی از شرکت کنندگان در این راهپیمایی گفت: «ما از ترکیه می خواهیم که نسل کشی ارامنه را بعنوان جنایت علیه بشریت به رسمیت بشناسد و خسارت های وارده به ارامنه را جبران کند.»

نامگذاری بزرگترین رویداد مصیبت بار در تاریخ ارامنه که بین سال های ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ روی داد همواره مورد مناقشه بوده است. ارمنستان همواره از آن بعنوان «نسل کشی» و «جنایت علیه بشریت» یاد کرده و ادعا می کند که همزمان با جنگ جهانی اول حدود یک میلیون و پانصد هزار ارمنی به دست امپراتوری عثمانی در شرق ترکیه و در چارچوب کشتارهای برنامه ریزی شده، کوچاندن اجباری و گرسنگی جان خود را از دست داده اند.

ترکیه در مقابل این فاجعه انسانی را بعنوان «نسل کشی» به رسمیت نشناخته و ادعا می کند که ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار ارمنی و ترک قربانی شرایط بحرانی ناشی از جنگ جهانی اول بودند و به دلایل مختلف از جمله بیماری و گرسنگی جان خود را از دست داده اند.

بیش از ۲۰ کشور از جمله فرانسه و روسیه این فاجعه انسانی را به عنوان «نسل کشی ارامنه» به رسمیت شناخته اند.